Örgütsel sinizmden müşteri sinizmine


Creative Commons License

Reyhanoğlu M.

Betül Balıkçıoğlu’nu Anlamak: İktisadi ve Politik Konular, REYHANOĞLU METİN,AKIN ÖZDEN, Editör, Detay Publisher, Ankara, ss.109-123, 2024

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: Detay Publisher
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.109-123
  • Editörler: REYHANOĞLU METİN,AKIN ÖZDEN, Editör
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sinizm, insanlara, kurumlara veya sosyal yapılara karşı yaygın bir güvensizlik ve şüphe duyulmasıdır ve bu varlıkların çoğunlukla samimiyetsiz, bencil veya yozlaşmış olduğu inancından kaynaklanır  (Erdost, Karacaoğlu ve Reyhanoğlu, 2006). Bu durum sinizmin, bireylerin çevrelerini nasıl algıladıklarını ve onlarla nasıl etkileşimde bulunduklarını belirlemektedir. Sinizm, felsefi anlamda Sokrates ve Diyojen’le özdeşleşmiş olsa da modern hayatta Kanter ve Mirvis’in (1989) “Kinik Amerikalılar” kitabıyla tanınmış, iş hayatında ise “çalışan sinizmi” (Andersson, 1996) ve “örgütsel sinizm” (Brandes, 1997; Dean, Brandes ve Dharwadkar, 1998) kavramlarıyla işlenmiştir (Reyhanoğlu ve Yılmaz, 2017, s. 299). Bu anlamda örgütsel sinizm; çalışanların kendi işyerlerine karşı negatif bir tutum, şüphecilik, güvensizlik ve işyerlerinin dürüstlükten yoksun olduğu inancını içeren duyguları örgütsel boyutta hissetmesidir (Andersson, 1996; Dean vd., 1998). Küresel araştırma şirketi Edelman Trust Institute (2024), her sene yayınladığı Küresel Güven Barometresinde işletmelere güven düzeyinin 2024’te ancak % 56 olduğunu açıklamıştır. Bu oran özellikle İngiltere, Almanya gibi gelişmiş ülkelerde sırasıyla % 39 ve % 45’in üzerine çıkamamaktadır (s. 6). Bu rakamlar, modern iş dünyasında müşteri sinizminin yaygınlığını ve derinliğini açıkça göstermektedir. Bu kadar yaygın bir şüpheciliğin varlığı, çağdaş tüketici davranışlarını ve beklentilerini anlamayı gerekli kılmaktadır. Bu geniş kavramın bir alt konusu olan müşteri sinizmi, tüketicilerin işletmelere ve markalara karşı güvensizliği ve şüphesini ifade etmektedir. Müşterilerin, şirketlerin ürünlerinin, hizmetlerinin, pazarlama mesajlarının ve genel kurumsal uygulamalarının samimiyetsiz veya aldatıcı olduğu inancına dayanmaktadır. Müşteri sinizmini anlamak iş dünyasında çeşitli nedenlerden dolayı kritik öneme sahiptir. Birincisi, müşteri sadakatini ve müşterinin elde tutulmasını önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Sinik müşterilerin şüpheyle baktıkları markalar veya ürünler konusunda güçlü bağlılık geliştirme olasılıkları düşüktür (Helm, Moulard ve Richins, 2015, s. 521), alternatif aramaya ve rakiplere