Akademik Veri Yönetim Sistemi
20.Yüzyılda Türkiye-Batı İlişkileri, OKUMUŞ,Osman,TUĞLUOĞLU,Fatih,YILDIRIM,Cihat, Editör, Eğitim Yayınevi, Konya, ss.459-481, 2022
Uygarlık tarihini derinden etkilemiş olan Türkler ve İspanyollar gerek kendi coğrafyalarında gerekse yayılmacı politikaları sonucunda eriştiği topraklarda derin izler bırakmış köklü medeniyetlerin temsilcileridir. Bu iki millet, geçmişten günümüze çeşitli zaman aralıklarında etkileşim içerisinde olmuştur. Sözü edilen etkileşimler bazen doğrudan doğruya iki devlet arasında gerçekleşirken bazen de dolaylı olarak cereyan etmiştir. Bu bağlamda ilk temaslar, Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında batıya doğru ilerleyişini engellemek için Bizans ordularının bugünkü İspanya’nın temellerini oluşturan Aragon krallığından yardım istemesi ile meydana gelmiştir. Takip eden 15. ve 16. yüzyıllarda ise Osmanlı Devleti ile İspanya arasında özellikle Akdeniz hakimiyeti için oldukça çetin mücadeleler yaşanmıştır. Bu mücadelelerin ardından iki ülke arasında sular durulmaya başlamış ve Akdeniz’e uzun yıllar devam edecek bir sükûnet hâli hâkim olmuştur. Süregelen 18. ve 19. yüzyıllarda kendi iç meseleleri ile ilgilenen Türkler ve İspanyollar, geçmişteki görkemli dönemlerini geride bırakmış ve mevcut çalışmanın merkezini teşkil eden 20. yüzyıla daha küçük güçler olarak girmiştir. Türkler ve İspanyollar arasındaki ilişkiler, Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından varisi niteliğindeki Türkiye Cumhuriyeti ve İspanya arasında da sürmeye devam etmiştir. Öyle ki 1923 yılında henüz kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti, İspanya tarafından koşulsuz olarak tanınmıştır. Takip eden senelerde gelişerek devam eden ilişkiler; ekonomik, teknolojik, sosyal ve kültürel alanlarda teşkil edilen anlaşmalarla geniş bir perspektif kazanmıştır. Bununla birlikte İspanya, seksenli yıllardan itibaren Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyelik sürecinde en net desteği sağlayan ülkelerden biri olmuştur. İki ülke arasındaki ilişkilerin zirve noktasını ise Türkiye ve İspanya’nın eş başkanlık ettiği Medeniyetler İttifakı adlı proje oluşturmuştur. Doğu ve batının yakınlaşmasını ve bu yakınlaşma aracılığıyla kültürlerarası etkileşimin sağlanmasını teşvik eden bu proje, kısa zamanda uluslararası mecralarda kabul görmüştür. Ancak özellikle İspanya’da siyasi iktidarın değişmesi uluslararası ilişkilerin seyrini de etkilemiş ve ittifak eski öneminden uzaklaşmıştır.
The Turks and Spaniards, who have profoundly influenced the history of civilization, are representatives of deeply rooted civilizations that have left significant marks both in their own territories and in the lands they reached through expansionist policies. These two nations have been in interaction with each other at various intervals throughout history. These interactions sometimes took place directly between the two states and sometimes occurred indirectly. In this context, the initial contacts occurred during the early years of the Ottoman Empire when the Byzantine armies sought assistance from the Kingdom of Aragon, which laid the foundations of modern-day Spain, to halt the Ottoman advance westward. During the following 15th and 16th centuries, intense struggles emerged between the Ottoman Empire and Spain, particularly for dominance over the Mediterranean. After these fierce conflicts, the waters between the two countries began to calm, and a prolonged state of peace prevailed in the Mediterranean. During the 18th and 19th centuries, both Turks and Spaniards were preoccupied with internal issues, having left behind their past periods of grandeur, and entered the 20th century as relatively smaller powers, which forms the focus of this study. The relations between the Turks and Spaniards continued with the successor of the Ottoman Empire, the Republic of Turkey, after its fall. In 1923, the newly established Republic of Turkey was unconditionally recognized by Spain. Over the following years, the relations developed and expanded with agreements in economic, technological, social, and cultural domains, broadening the perspective between the two nations. Furthermore, since the 1980s, Spain has been one of the most clear-cut supporters of Turkey’s full membership process to the European Union. The peak of the relations between the two countries came with the Alliance of Civilizations project, co-chaired by Turkey and Spain. This project, aimed at bringing the East and West closer and fostering intercultural interaction through this rapprochement, quickly gained international acceptance. However, the shift in political power in Spain, especially, influenced the course of international relations, and the alliance lost some of its former significance.