Research Information System
14th International Management and Social Research Conference, İstanbul, Turkey, 24 - 26 January 2025, pp.48-49
Türkiye’de mahalle ve köylerden kentlere varıncaya kadar farklı mekân ölçeklerinde yüzlerce yerleşmenin doğal ve beşeri nedenlerle yer değiştirdiği bilinmektedir. Literatürde yer değiştiren yerleşmelerle ilgili farklı örneklerden hareketle çeşitli akademik çalışmalar yapılmış olmasına rağmen konu hakkında yeterli farkındalığın olmadığı anlaşılmaktadır. Bu bakımdan yer değiştiren yerleşmelerin belirlenmesinde kullanılabilecek başlıca veri kaynakları ve metodoloji konusunda belirli bir alt yapıya sahip olunduğunda konunun daha fazla dikkat çekeceği ve böylece akademik çalışmaların sayıca artacağı söylenebilir. Bu bildirinin amacı; Türkiye yerleşme coğrafyası perspektifinde yerleşmelerin yer değiştirme süreçlerini ve eski-yeni yerleşim sahalarını coğrafi yönden okuyabilme becerisi geliştirerek araştırmacılara farkındalık kazandırmaktır. Çalışmada öncelikle yer değiştiren yerleşmelerin kavramsal ve kuramsal çerçevesi üzerinde durulmuş ve ilgili literatüre değinilmiştir. aha sonra yer değiştiren yerleşme okuryazarlığı kapsamında; harita okuryazarlığı, uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları okuryazarlığı, arşiv okuryazarlığı, yer adları (toponimi) okuryazarlığı ve saha (arazi) gözlemleri okuryazarlığı alt başlıklarından oluşan bir tipoloji önerilmiştir. Bu veri kaynaklarından yararlanılarak yer değiştiren yerleşmelerin hangi yöntemlerle belirleneceği ve coğrafi metodoloji açısından mekânın nasıl okunacağı örneklerle tartışılmıştır. Yer değiştiren yerleşme okuryazarlığı başlığı altında ortaya konulan çalışma çıktılarının literatürde coğrafya okuryazarlığı kapsamında incelenen çalışma konularına (idari coğrafya okuryazarlığı, afetler coğrafyası okuryazarlığı, kent kimliği okuryazarlığı, kültürel coğrafya okuryazarlığı gibi) bir alternatif oluşturması beklenmektedir.