mRNA aşıları son yılların umut vadeden yeni teknolojilerindendir. RNA kararsızlığı, in vivo iletim araçlarının geliştirilmemiş olması ve yüksek inflamatuar yanıtlar nedeniyle 2000'li yılların sonuna kadar RNA bir aşı modeli için uygun görülememekteydi. Yüksek oranda translasyon ile sonuçlanan ve enflamasyona neden olmayan yüksek kaliteli 'terapötik' mRNA yapmak, bu alandaki en temel sınırlamalardı. Bunlara çözüm olarak; modifiye nükleozidlerin kullanımı, dsRNA kontaminasyonunun arındırılması (HPLC), kodlanan dizilerin optimizasyonu gibi teknikler geliştirildi. Bu şekilde mRNA translasyonunun geliştirilmesi ve toksisitesinin azaltılması hedeflendi. Bu engellerin aşılması ile mRNA'nın hedef dokuya gönderilmesi için yeni teknikler geliştirildi. Bir iletim materyali olmaksızın aktarım, mekanik aktarım (gen tabancası, elektroporasyon) ve ex vivo yüklü dendritik hücrelerle aktarım denenmiş bazı stratejiler olarak literatüre geçse de "koruyucu iletim materyali içerisinde aktarım" en sağlıklı iletim sağlayan yöntem olarak kullanılmaya başlandı. Polimerler ve peptitlerle mRNA aktarımı nispeten gerçekleşe de lipit nanopartiküllerin kullanımı ile iletim materyali sorunu çözüldü. İletim materyali geliştirilmesine ilave olarak mRNA aşı teknolojisindeki en önemli yenilikler dizi mühendisliği ve mRNA'nın basit, hızlı ve büyük ölçekli üretimini mümkün kılan yöntemlerin geliştirilmesi oldu. Dizi mühendisliğindeki en önemli gelişmeler mRNA'nın yarı ömrünü ve translasyon hızını arttıran UTR bölgelerinin modifikasyonu oldu. Bir diğer önemli gelişme ise üretimin optimizasyonunun yapılması ile üretilen numune teröpatik RNA'ların seri üretime uygun hale getirilmesi ile yaşandı. Yine de bugün akıllarda cevaplanması gereken sorular bulunmaktadır: mRNA hazırlanmasındaki farklılıklar, hayvan modelleri ile insan denemeleri arasındaki immun yanıt farklılıkları ve mRNA aşılarının immunojenite mekanizmaları yanıtlanmayı bekleyen bazı sorulardır. Moleküler tekniklerin gelişmesi ve moleküler yolakların daha iyi anlaşılmasıyla gelecekte tüm bu soruların yanıtlanması mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler: mRNA Aşısı, Terapötik mRNA, Aşı Teknolojisi