Research Information System
International journal of geography and geography education (Online), no.50, pp.201-220, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
This article examines the phenomenon of tourism urbanization in international tourism centers on the western and southern
coasts of Türkiye, through the changes in population growth rate and internal migration data. For this purpose, population
growth rates and internal migration rates of tourism centers were calculated based on the data obtained from the Turkish
Statistical Institute (TUIK) (1980-2021). Tourism centers’ statistical values on these issues were compared with the values of
other settlements in Türkiye, thus the role of tourism urbanization on the population and internal migration dimension was
revealed. According to the findings, population growth rates for the period 1980-1990 were the highest values in all census
periods in all centers subject to the study. The comparison of the population growth rates in this period showed that the ten
cities examined are in the first place by entering the 5% slice in Türkiye. When the population growth rates in the period of
1980-2021 are compared on the basis of districts, tourism centers are among the districts with the highest population growth
rate in Türkiye. While the rate of those born outside the city in international tourism centers remained below 30% in 1985, a
significant portion of these rates increased above 50% in 2021. The mentioned tourism centers are among the districts with
the highest change in terms of place of birth in the 1985-2021 period. As a result, the population growth rate and internal
migration variables are quite useful in explaining the tourism urbanization in Türkiye.
Bu makale, Türkiye’nin batı ve güney kıyılarındaki uluslararası turizm merkezlerinde meydana gelen turizm kentleşmesi
olgusunu nüfus artış hızı ve iç göç verilerindeki değişimler üzerinden incelemektedir. Bu amaçla çalışmada, Türkiye
İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) elde edilen verilerden (1980-2021) hareketle turizm merkezlerinin nüfus artış hızları ve
iç göç oranları hesaplanmıştır. Turizm merkezlerinin bu konulardaki istatistiksel değerleri Türkiye’deki diğer yerleşim
birimlerine ait değerlerle karşılaştırılmış, böylece turizmin, kentleşmenin nüfus ve iç göç boyutu üzerindeki rolü ortaya
konulmuştur. Bulgulara göre; 1980-1990 döneminin nüfus artış hızları, araştırmaya konu olan merkezlerin tamamında
tüm sayım dönemlerindeki en yüksek değerler olarak ayırt edilmiştir. Bu dönemdeki nüfus artış hızları kent ölçeğinde
karşılaştırıldığında ise incelenen on kentin Türkiye’de %5’lik dilime girerek ilk sıralarda yer aldığı belirlenmiştir. 1980-2021
dönemindeki nüfus artış hızları ilçeler bazında karşılaştırıldığında da turizm merkezlerinin Türkiye’de en yüksek nüfus artış
hızına sahip ilçeler arasında yer aldıkları tespit edilmiştir. Uluslararası turizm merkezlerinde, bağlı bulunduğu il dışında
doğanların oranları 1985 yılında daha çok %30’un altında kalmışken, 2021 yılında bu oranların önemli bir bölümü %50’nin
üzerine çıkmıştır. Söz konusu turizm merkezleri, 1985-2021 döneminde doğum yeri ölçütüne göre de en fazla değişime
sahip ilçeler arasında yer almıştır. Sonuç olarak nüfus artış hızı ve iç göç değişkenlerinin, Türkiye’de turizm kentleşmesinin
açıklanmasında oldukça kullanışlı olduğu görülmüştür.