Özet: Doğada farklı yoğunluklarda Planococcus citri Risso (Hemiptera: Pseudococcidae)ile bulaşık turunçgil bahçelerinde unlubit avcısı böcekler, Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, Exochomus quadripustulatus L. ve Nephus includens Kirsch. (Coleoptera:Coccinellidae)in işlevsel ve sayısal tepkileri 25 ± 2 °C sıcaklık, % 70 ± 10 orantılı nem ve16 saat/gün aydınlık şartlarında araştırılmıştır. İşlevsel tepkinin belirlenmesinde avcıtürlerin 4. dönem larva (L4 ), 10 günlük ergin erkek ve dişileri; sayısal tepkininbelirlenmesinde ise ergin dişileri kullanılmıştır. Bütün denemelerde avcı böceklere besinolarak P. citrinin ikinci dönem nimfleri (N2 ) verilmiştir. İşlevsel tepkilerinin belirlenmesi için, olgunlaşmamış turunçgil meyveleri üzerine 3 cm çapında ve 1.5 cm yüksekliğinde, üstyüzeyi sık dokunmuş sentetik bezle kapalı silindirik pleksiglas hücrelerin kapladığı 7cm lik alana 5, 10, 20, 40, 80, 120 ve 160 P. citri N 2 bırakılmıştır. Altı saat süreyle besinverilmemiş avcı böcek erginleri ile L4 larvaları, belirtilen yoğunluklardaki avlar üzerine ayrıayrı bırakılmış ve bunların üzerine sözkonusu hücreler kapatılmıştır. Avcı türlerin 48 saatiçerisinde tükettiği av sayısındaki değişim ortaya konmuştur. Ayrıca her yoğunluk seviyesiiçin belirtilen süre sonunda avcı böceklerin bıraktığı yumurta sayılarına göre, türlerinsayısal tepkileri belirlenmiştir. Sonuç olarak C. montrouzieri av tüketiminin E.quadripustulatus ve N. includense göre daha yüksek olduğu ve çalışmada yer alan avcıtürlerin artan av yoğunluklarına gösterdikleri işlevsel tepki tipinin, Hollingin II. modelineuyumlu olduğu belirlenmiştir. Sözkonusu avcı türlerden C. montrouzierinin bıraktığıyumurta sayılarının, av yoğunluklarındaki artışa paralel olarak arttığı ortaya konmuştur.
Abstract: Functional and numerical responses of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, Exochomus quadripustulatus L. and Nephus includens Kirsch. (Coleoptera: Coccinellidae),predatory insects of the citrus mealybug were studied at 25 ± °C, 70% ± 10 relativehumidity and 16 hours/day light conditions. Fourth instar larvae (L4 ), 10 days old male andfemale adults of the predators for functional response and female adults for numericalresponse were used. Second instar nymphs (N2 ) of Planococcus citri Risso (Hemiptera:Pseudococcidae) were exposed to the predatory insects as prey in all experiments. P. citri was placed on surface of immature citrus fruits as 5, 10, 20, 40, 80, 120 and 160 N2 /7 cm and exposed to adults and fourth larval satages of the predatory insects individually whichwere starved for 6 hours within plexiglas cells (3 cm diameter, 1.5 cm high, top surfacecovered with synthetic cheese-cloth). Consumption levels of the predatory insects wererecorded for 48 hours for functional response and eggs laid by the predators within theperiod were also recorded for numerical response figures. In conclusion, prey consumptionby C. montrouzieri was higher than those by E. quadripustulatus and N. includens, and allthe predatory insects showed similar responses to the prey densities, the data fitted best toHolling s type II model. The number of eggs laid by C. montrouzieri increased parallel tothe prey densities
