Çavuşköy alüvyon akiferinde (Sungurlu-Çorum) yeraltısuyunun kalitesi ve sulamada kullanılabilirliği


ÜNLÜ M., ASHOUR S. K., ASKIN CELIK T., SAKALLIOĞLU Ö., BİBEROĞLU E., ÖZEN E., ...Daha Fazla

Türkiye Jeoloji Bülteni, cilt.38, sa.3, ss.115-130, 2014 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 38 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2014
  • Dergi Adı: Türkiye Jeoloji Bülteni
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.115-130
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çalışma alanı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından sulama kooperatifi kurularak yeraltısuyundan sulama projesinin yürütüldüğü Çavuş köyü ve civarını (Çorum-Sungurlu) kapsamaktadır. İncelenen akifer, yağış ve akarsudan beslenen serbest akifer özelliğindeki alüvyondur. Akiferin kalınlığı proje alanında 24-35 m, kuyu verimleri 6-20 l/s arasında değişmektedir. Çavuşköy akiferinde DSİ tarafından açılan kuyulardan alınan yeraltısuyu örneklerinde tuzluluk kısmen yüksek (elektriksel iletkenlik 2150-2480 $mu$S/cm) çıkmıştır. Bunun üzerine, sulama için risk taşıdığı bilinen tuzluluğun ve sulamada önemli olan sodyum, bor ve artık sodyum karbonatın (R.C.S) miktarı, dağılımı ile yeraltısularının sulamada kullanılabilirliği araştırılmıştır. 2003 yılında ilk kez ve 2004 yılında yeniden alınan su örneklerinden elde edilen kimyasal analiz sonuçları ve bazı kuyulardan alınan iletkenlik ve sıcaklık logları jeolojik-hidrojeolojik yapı ile birlikte yorumlanarak tuzluluğun olası kaynakları, akiferdeki dağılımı ve boyutları ile yeraltısularının sulamaya uygunluğu literatürdeki sınıflamalara göre değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, çalışma alanının akışaşağı kesimlerinde tuzluluğun kısmen (elektrik iletkenliği 2300-2500 arası) yüksek olduğu, ancak sulama için önemli diğer parametreler olan sodyum, bor ve artık sodyum karbonat oranlarında sorun bulunmadığı saptanmıştır. Tarımsal çalışmalara göre de topraklarda tuzluluk ve drenaj sorunu bulunmaması ve ayrıca bölgede yetiştirilen ürünlerin tuza dayanımlarının literatür bilgilerine göre sahadaki yeraltısularında tespit edilen değerlerin üzerinde olması nedeniyle, sulama, tuza dayanıklı bitkilerin seçilmesi ve tarımın kontrollü bir şekilde uzmanların denetiminde yapılması koşuluyla önerilmiştir.
Objective: In this study, the prevalence of E. vermicularis and its relation with socioeconomic level, age, race, gender, mother's and father's educational level, income status, and housing type were investigated among 1729 students who were between ages 6-12 at 8 different elementary schools (Eryaman Türkkent, Tahsin Şahinkaya, Şahin, Beytepe, Azmi Ertuğrul, Ege, Semiha İsen, Samime Talat Primary School) in Kazan, Etimesgut, Çankaya, Pursaklar, Mamak, and Sincan in Ankara.Methods: A questionnaire form and cellophane-taped slides with locked bags were provided for students between November 2010 and May 2011.Results: In total, 874 (50.5%) of students were female and 855 (49.5%) of them were male. According to the questionnaire, 197 (11.4%) of students had low, 986 (57.1%) moderate, and 545 (31.5%) high income levels. Also, 148 students out of 1729 were found to be infected with E. vermicularis, and the prevalence of Enterobius vermicularis was found 86%; 81% (9.5%) of the infected were male and 67 (7.7%) was female.Conclusion: As the result of study, a significant difference was found between the presence of E. vermicularis and socio-demographic properties. However, there was no significant difference between presence of E. vermicularis and gender. These results show that the importance of socio-demographic properties on the presence of E. vermicularis.