Kayıp Masalın Şifresi adlı çocuk romanının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi


Creative Commons License

Kazan Rencüzoğulları Y., Balcı A.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.38, ss.1-21, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Çocuk kitapları, hem çocukların ana dilini tanıdığı ilk kitaplar olması hem de okuma alışkanlığını
kazandırmada etkili olması sebebiyle ayrı bir öneme sahiptir. Bu nedenle çocuklar için yazılan
kitapların birtakım ögeleri içermesi beklenmektedir. Bu araştırma çerçevesinde Mahir Çipil’in yazdığı
Kayıp Masalın Şifresi adlı çocuk kitabı, çocuk edebiyatının temel ögelerini barındırması yönünden
incelenmiştir. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada, veri toplama yöntemlerinden doküman analizi
kullanılmıştır. İnceleme dış yapı (kitabın boyutu, kapak tasarımı, kâğıt kalitesi, harfleri, sayfa düzeni
ve resimlemeleri), iç yapı (tema, konu, kahramanlar, mekân, kurgu ve ileti), dil ve anlatım (atasözleri,
deyimler, ikilemeler, benzetmeler, pekiştirmeler, bilinmeyen sözcük kullanımı, argo sözcük
kullanımı, anlatım bozukluğu, yazım yanlışları ve metaforlar) olmak üzere üç başlıkta
yapılandırılmıştır. İncelemeye göre kitabın dış yapısına ait nitelikler, çocuk kitaplarının taşıması
gereken ilkeleri büyük oranda taşımaktadır. İç yapı incelendiğinde kitapta iç içe iki ayrı olay örgüsü
olmasına rağmen olayların birbirine karışmadığı ve çocuk edebiyatı ilkelerine uygun olduğu
belirlenmiştir. Kitap, dil ve anlatım açısından incelendiğinde sırasıyla en çok deyimlere, ikilemelere,
pekiştirmelere ve benzetmelere yer verildiği tespit edilmiştir. Kitabın geneline bakıldığında yazım
yanlışlarının ve anlatım bozukluklarının az sayıda olması özenli bir dil kullanıldığını göstermektedir.
Kitabın; ana dilinin zenginliklerinden olan deyimler, ikilemeler, pekiştirmeler, benzetmeler,
metaforlar ve bilmeceler bakımından varsıl olması Kayıp Masalın Şifresi adlı çocuk romanını dil ve
anlatım yönünden çocuk edebiyatı ilkelerine uygun hale getirmektedir.

Children's books have a special importance because they are the first books in which children learn
their native language and are effective in gaining reading habits. For this reason, books written for
children are expected to contain certain elements. Within the framework of this research, the
children's book titled Kayıp Masalın Şifresi [The Code of the Lost Tale], written by Mahir Çipil, was
examined in terms of containing the basic elements of children's literature. In this study, which is a
qualitative research, document analysis, one of the data collection methods, was used. The analysis
includes external structure (size of the book, cover design, paper quality, letters, page layout and
illustrations), internal structure (theme, subject, heroes, setting, fiction and message), language and
expression (proverbs, idioms, reduplications, similes, reinforcements). It is structured under three
headings: use of unknown words, use of slang words, bad expression, spelling mistakes and
metaphors). According to the review, the qualities of the external structure of the book largely reflect
the principles that children's books should carry. When the internal structure was examined, it was
determined that although there were two separate plots in the book, the events were not mixed
together and were in accordance with the principles of children's literature. When the book was
examined in terms of language and expression, it was determined that the most used expressions
were idioms, reduplications, reinforcements and analogies, respectively. When we look at the book
in general, the small number of spelling errors and expression errors shows that careful language is
used. Of the book; being rich in terms of idioms, reduplications, reinforcements, similes, metaphors
and riddles, which are among the riches of the native language, makes the children's novel called
Kayıp Masalın Şifresi compatible with the principles of children's literature in terms of language and
expression.