Akademik Veri Yönetim Sistemi
8. INTERNATIONAL FOOD, AGRICULTURE AND VETERINARY SCIENCES CONGRESS, Konya, Türkiye, 29 - 31 Mayıs 2025, ss.200-201, (Özet Bildiri)
Sarcocystis cinsindeki parazitler,
Apikompleksa şubesi altında sınıflandırılan protozoonlardandır. Bu protozoonlar
geniş bir konakçı yelpazesine sahip olup dünya çapında insanlarda dâhil
sıcakkanlı ve poikilotermik hayvanların en sık görülen parazitlerinden birisidir.
Sarcocystis cinsine bağlı yaklaşık
200’den fazla türün varlığı bildirilmiştir. Sarcocystis
türlerinin, ara konak ve son konak arasında dönüşümlü olarak gerçekleşen
zorunlu iki konaklı yaşam döngüleri vardır. Ara konakları otçullar veya
omnivorlar, son konakları ise etobur veya omnivorlardır. Ara konakta şizogoni
ve kist safhaları, son konakta ise gametogoni ve sporogoni safhaları
gerçekleşir. Sarcocystis türleri son
konaklarda nadiren patojen etki gösterseler de, ara konaklardaki akut
enfeksiyonlar ciddi doku hasarına, ekonomik kayba hatta ölüme neden olabilir.
Ara konaklar, son konakların dışkıyla çıkardıkları ookist veya sporokistleri
yiyecek veya sularla alarak enfekte olurlar. Son konaklar ise ara konakların
sarkokist adı verilen hücre içi doku kistlerini barındıran dokularını yemek
suretiyle enfekte olurlar. Başlıca geyik, kızıl geyik, karaca, bizon, yaban
domuzu ve diğer toynaklı hayvanları avlayan gri kurt (Canis lupus) bu son konaklardan bir tanesidir. Bu çalışmanın
materyalini Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Yaban Hayvanı Kurtarma ve
Rehabilitasyon Merkezi'ne konvülzyon,
bilinç kaybı, genel durum bozukluğu klinik belirtileriyle getirilen bir gri kurt (Canis lupus) oluşturdu. Klinik
muayenesi esnasında kurtun kanlı ve pis kokulu dışkıladğı görüldü. Taze dışkı
örneği steril plastik bir kaba alındı ve ışık mikroskobu altında natif muayene
edildi. Mikroskobik inceleme sonucunda yoğun miktarda protozoon ookist ve
sporokistlerine rastlandı. Daha
sonra, bu kistik yapıların genişlikleri ve uzunlukları ölçülerek fotoğraflandı
ve ilgili literatürler yardımıyla morfolojik incelemeleri yapıldı. Morfolojik
incelemede iki sporokist ve ince bir kist duvarından oluşan ookistler ile dört
adet sporozoit içeren sporokist formlarının Sarcocystis
cinsine ait olduğu belirlendi. Türkiye’de
çeşitli parazitlerin varlığı gri kurtlardan bildirilmiş olsa da Sarcocystis rapor edilmemiştir. Bu vaka,
Türkiye’de Sarcocystis’in gri kurtlardaki ilk raporudur.