Asi Nehrinin su kalite parametre düzeylerinin belirlenmesi


AĞCA N., DOĞAN K.

Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), cilt.25, sa.1, ss.1-9, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 25 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: CAB Abstracts, Veterinary Science Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-9
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışmada, Türkiye’nin sınır aşanakarsularından biri olan Asi Nehrinin su kalite parametredüzeylerinin belirlenmesi ve bunların içme ve sulamasuyu kalitesi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem ve Bulgular: Bu çalışmada, Asi Nehrinin Türkiyekısmında belirlenen 8 noktadan, dört farklı dönemde suörnekleri alınmıştır. Alınan su örneklerinde pH,elektriksel iletkenlik (EC), eriyebilir katyon (Na, K, Ca, Mg)ve eriyebilir anyon (Cl-, SO4, CO3-ve HCO3=) analizleriyapılmıştır. Ayrıca eriyebilir katyon ve anyonlardansodyum adsorpsiyon oranı (SAR), magnezyum oranı(MR), toplam sertlik (TH) ve kalıcı bikarbonat (RSC)değerleri hesaplanmıştır. Araştırma konusu sukaynaklarına ait bütün parametrelerin tanımlayıcıistatistik analizleri (ortalama, en düşük ve en yüksekdeğerler, standart sapma, varyasyon katsayısı, vb.)hesaplanmıştır. Su örneklerinin özellikleri arasındakiilişkileri araştırmak için korelasyon analizi ve örneklemedönemleri ve noktaları arasındaki farklılıklarıaçıklayabilmek için ise anova ve duncan testleriyapılmıştır. Asi Nehir suyunda katyonların oransal bolluksıralaması çoktan aza doğru Mg>Na>Ca>K şeklinde,anyonların sıralaması ise SO4>HCO3>Cl>CO3 şeklindebelirlenmiştir. Amerikan tuzluluk laboratuvarıdiyagramına göre, Asi Nehir suyunun kalite sınıfı C3S1olarak belirlenmiştir.Genel Yorum: Yapılan varyans analiz sonuçlarına göre;örnekleme noktaları arasında EC değerlerindeki farklılıkistatistiksel açıdan %5 düzeyinde önemli bulunmuştur.Diğer parametrelerdeki farklılıklar ise istatistiksel açıdanönemli bulunamamıştır. Yine, örnekleme dönemleriarasında ise pH, HCO3 ve MR değerleri arasındaki farklılık%1 düzeyinde önemli bulunmuştur.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Asi nehir suyunu kullanırkendikkatli olmak gerekir. Asi nehir suyu tuzluluk açısındançok tuzlu sular sınıfına girmektedir. Bu su ancak iyi drenajkoşullarında ve tuzluluk kontrolü için özel yönetimuygulamaları ile sulamada kullanılabilir.
Aims: In this study, it is aimed to determine water quality parameters of Asi River that is one of the transboundary river of Turkey and to evaluate their quality related to irrigation water quality. Methods and Results: In the research, water samples were taken from section in Turkey of Asi River in four different periods end eighth different points. Water samples were analyzed for pH, electrical conductivity (EC), soluble cations (Na, K, Ca, Mg) and anions (Cl- , SO4, CO3 - and HCO3 = ). In addition, sodium adsorption ratio (SAR), magnesium ratio (MR), total hardness (TH) and residual sodium carbonate (RSC) values were calculated from soluble cations and anions. Descriptive statistics were applied for all parameters. Correlation analyses were made to research relationships between water properties. Anova and Duncan tests were used to explain differences between sampling points and times. The order of relative abundance of major cations in the Asi river water is in order Mg>Na>Ca>K. The order of the anions abundance is SO4>HCO3 ->Cl>CO3 in this research. According to the US salinity laboratory diagram, water quality class of Asi river water was determined as C3S1. Conclusions: According to results of anova test, the differences in EC values among the sampling point were found to be statistically significant (p<0.05). Differences of pH, HCO3 and MR among the sampling periods values were found significant at 0.01 level. Significance and Impact of the Study: : It must be careful when using Asi river water. Because, Asi river water classified as high salinity water. This water can not be used on soils with restricted drainage.