Türkiye’de Erken Yaş Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Ankara Örneği Üzerinden Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması


Elitaş T., KIR ELİTAŞ S.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.24, sa.1, ss.57-74, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.57-74
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yaşayan erken yaş grubundaki çevrimiçi oyun kullanıcılarına yönelik bir bağımlılık ölçeği geliştirmektir. 230’u erkek ve 203’ü kadın olmak üzere toplam 433 çevrimiçi oyun kullanıcısı ile gerçekleştirilen bu çalışmada, veri toplama aracı geliştirilirken sistematik olmayan bir biçimde ilgili literatür taraması yapılmış ve 17 erken yaş grubu çevrimiçi oyun kullanıcısı ile odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Tüm bu değerlendirmeler neticesinde oluşturulan 45 maddelik taslak, uzman görüşleri neticesinde 40 maddeye kadar düşürülmüştür. Varimax döndürme tekniğinin kullanıldığı faktörleştirme sürecinde madde yükleri düşük olan ve tek faktörde sıralanan maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin, özdeğeri 1'den büyük ve toplam varyansın %55,90 açıklayan 23 maddeye ve üç faktöre sahip olduğunu görülmüştür. Erken yaş çevrimiçi oyun bağımlılığı ölçeğindeki üç faktörlük yapıyı doğrulamak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulamıştır. Doğrulayıcı faktör analizi işlemi sırasında ise X2/Sd, RMSEA, CFI, NFI uyum indexleri referans alınmıştır. Araştırmanın sonuçları Erken Yaş Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçe formunun geçerli güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ve Türkiye’de yürütülecek bilimsel araştırmalarda kullanılabileceğini göstermektedir.