Edebiyat, varoluşla türeyen ve gelişen bir olgu olarak yaşama dair pek çok kaynaktan beslenmiştir. Söz konusu Türk Edebiyatı olduğunda bu kaynaklar içinde Kur’an-ı Kerim mümtaz ve müstesna bir yere sahip olup şair ve yazarların eserlerinde ses, ahenk, imaj, sembol, mana ve hayale yön verirken muhtevanın da belirleyicisi olmuştur. Şair ve yazarlar Kur’an-ı Kerim’deki kıssaların aktarımına önem vermiş, kimi zaman müstakil bir eser yazarken kimi zaman da çeşitli münasebetlerle bu kıssaları bir teşbih ve telmih unsuru olarak eserlerinde zikretmiştir. Bu kıssalar içinde Kehf Suresi’nin 9-26. ayetlerinde anılan olaydan adını alan Ashâb-ı Kehf (mağara dostları, yedi uyurlar) kıssası ayrı bir öneme haiz olup üzerine manzum ve mensur pek çok eser kaleme alınmıştır. Bu noktada Milli Kütüphane 06 Mil. Yz. A 5302’de kayıtlı defterde “Kıssa-i Ashâb- Kehf” adıyla yer alan mesnevi Cumhuriyet devrinde Arap harfleriyle kaleme alınması yönüyle dikkat çekicidir. Alevi-Bektaşi zümreye mensup şairlerden Ali Baki Gül’ün müellif hattı olan bu mesnevi hece vezniyle yazılmış 140 beyitten müteşekkildir. Bu çalışma, söz konusu eseri ilim âlemine tanıtırken mevcut Ashâb-ı Kehf çalışmalarına bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle “Kıssa-i Ashâb-ı Kehf” mesnevisi dış ve iç yapı özellikleri olmak üzere iki alt başlıkta incelenmiş, ardından mesnevinin tam metin aktarımı verilmiştir. Çalışmanın sonucunda Ali Baki Gül tarafından yazılan “Kıssa-i Ashâb-ı Kehf” mesnevisinin mevcut Ashâb-ı Kehf anlatı geleneğinin Cumhuriyet devrindeki muhtasar bir örneği olduğu ancak bazı noktalarda gelenekten ayrıldığı tespit edilmiş ve eser ilim âlemine kazandırılmıştır.
Literature, a phenomenon that derives and develops with existence, has been fed by many sources about life. When it comes to Turkish Literature, the Qur’an has a distinguished and exceptional place among these sources, and it has been the determinant of the content while giving direction to sound, harmony, image, symbol, meaning and imagination in the works of poets and writers. Poets and writers emphasized the transmission of the stories in the Qur’an; sometimes while writing an independent work or on various occasions, they mentioned these stories in their works as an element of simile and reference. 9-26 of Surat Al-Kahf, the story of Ashâb-ı Kehf (cave friends, seven sleepers), named after the event mentioned in its verses, has a separate detail, and many works in poetry and prose have been written on it. At this point, the National Library is registered 06 Mil.Yz. A 5302 in the book, the mesnevi, named “Kıssa-i Ashâb-Kahf”, is remarkable because it was written in Arabic letters in the Republican era. This mesnevi, which is the author line of Ali Baki Gül, one of the poets belonging to the Alevi-Bektashi group, consists of 140 couplets written in syllabic meter. This study aims to contribute to the current Ashâb al-Kahf studies while introducing the work in question to the world of science. In the study, first of all, the “Kıssa-i Asâb-ı Kehf” mesnevi was examined under two sub- headings as external and internal structure features, and then the full text of the mesnevi was given. As a result of the study, the “Kıssa- i Ashâb-ı Kehf” mesnevi written by Ali Baki Gül, is a concise example of the current Ashâb-ı Kehf narrative tradition in the Republican era, but at some points, it has been determined that separate from the tradition, and the work has been brought to the world of science.
