Farklı azot dozlarının kişniş (Coriandrum sativumL.) yaş herba uçucu yağ bileşenleri üzerine etkisi


TÜRKMEN M., Mert A.

Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), cilt.25, sa.3, ss.309-315, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 25 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: CAB Abstracts, Veterinary Science Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.309-315
  • Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışmada, farklı azot dozlarının (0, 3, 6, 9, 12 kgda-1), Hatay koşullarında yetiştirilen kişniş (Coriandrum sativumvar. vulgare) popülasyonunda taze herba uçucu yağ bileşenleri üzerine etkinliği araştırılmıştır.Yöntem ve Bulgular: Kişniş tohumlarının (29 Ocak 2020) tarlaya ekimi gerçekleştirilmiştir. Azot dozlarının yarısı ekimlebirlikte, diğer yarısı ise bitkiler 5–10cm boylandığında uygulanmıştır. 13 Nisan 2020 tarihinde bitkiler hasat edilmiştir. Taze herba örnekleri 3 saat süre ile Clevenger tipi aparat kullanılarak su buharı distilasyon ile uçucu yağları elde edilmiş ve elde edilen uçucu yağ bileşenlerine GC-MS ile bakılmıştır.Sonuçlara göre ana bileşenler; kontrol parseli ve bütün gübre dozları için; 2-Decenal,2-Dodecanal,Decanal,Cyclodecanol,13-Tetradecanal,Dodecanal,1-Decanol,Undecanol,2-Tridecenal, olarak tespit edilmiştir.Genel Yorum: Gübre dozlarının artması ile birlikte tespit edilen ana bileşenlerin oranlarının bazılarında artmalar, bazılarında azalmalar gözlemlenirken bir kısmında ise büyük bir değişim gözlemlenmemiştir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu çalışma ile kişniş taze herba uçucu yağındaki etken maddeleri oluşturan bileşenlerin farklı azot dozuna tepkisi belirlenerek en uygun azot dozunun belirlenmesi sağlanmıştır. Bu yönüyle kişniş taze herba uçucu yağı bileşenlerinin antimikrobiyal çalışmalarda kullanılabilirliği, ayrıca farklı bitkilerin uçucu yağ bileşenleri üzerine azot uygulamalarının etkileri konularında yapılacak çalışmalarla da desteklenebileceği düşünülmektedir.
Aims: In this study, the effectiveness of different nitrogen doses (0, 3, 6, 9, 12 kg da-1), on the essential oil components of the fresh herba of coriander (Coriandrum sativumvar. vulgare) populations grown in Hatay conditions was investigated.Methods and Results: Coriander seeds (January 29) were planted in the field. Half of the nitrogen doses were applied with planting, and the other half were applied when the plants were 5–10 cm tall. Plants were harvested on April 13. Fresh herb samples were obtained for 3 hours using Clevengertypeapparatus,essentialoilswereobtainedbywater distillation and the components of the obtained essential oils were examined with GC-MS. According to the results, the main components in the Gc-Ms analysis were determined as 2-Decenal, 2-Dodecanal, Decanal, Cyclodecanol,13-Tetradecanal,Dodecanal,1-Decanol,Undecanol,2-Tridecenal, for the control parcel and all fertilizer doses.Conclusions: With the increase of fertilizer doses, some of the ratios of the main components detected increased and decreased, while some did not show a large change.Significance and Impact of the Study: In this respect, it is thought that the use of coriander fresh herba essential oil components in antimicrobial studies, as well as the effects of nitrogen applications on the essential oil components of different plants can be supported by future studies.