Akademik Veri Yönetim Sistemi
MEYAD Akademi, cilt.6, sa.1, ss.1-25, 2025 (Hakemli Dergi)
Medeni yargılamada görev, bir hukuk davasına o bölgedeki hukuk mahkemelerinden hangisinin bakacağını belirleyen bir kavramdır. Görev kuralları nitelik bakımından iş yargılamasında da medeni yargılamadan farklılık göstermemektedir. Ancak iş uyuşmazlıkları özel nitelikli ihtilaflar olduğundan iş mahkemeleri kural olarak iş ihtilaflarını çözmekle görevli ihtisas mahkemeleri niteliğine sahiptir. Bu tür uyuşmazlıklar, kanun tarafından tarafları ve konusu belirli olan ve mahkemeler tarafından çözümlenmesi öngörülen özel nitelikteki anlaşmazlıklardır. Medeni yargılamada yetki kavramı ise, bir davanın hangi yerdeki iş mahkemesi tarafından görüleceğini belirlemektedir. İş yargılamasında yetki kavramı, medeni yargılamadaki mahkemelerin yetkisine ilişkin kurallardan ayrılmış ve bazı özel düzenlemeler getirmiştir. Arabuluculuk kavramı ise, kanun koyucu tarafından hukukumuza ilk kez Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (HUAK) ile dâhil edilmiştir. Başlangıçta bu kanun, arabuluculuğu iş uyuşmazlıkları için isteğe bağlı bir çözüm yöntemi olarak düzenlemişken, İş Mahkemeleri Kanunu ile birlikte zorunlu uygulama haline getirmiştir. Çalışmamız, psikolojik taciz davalarında hangi mahkemenin görevli ve yetkili olduğunu belirlemeyi ve arabuluculuk kurumunun bu davalarda uygulanabilirliği hakkında bilgi sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmamızda psikolojik taciz davalarında görevli mahkemenin İş Mahkemeleri, yetkili mahkemenin ise genel yetkili kuralı gereğince öncelikle davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi, psikolojik taciz eyleminin haksız fiil olarak değerlendirilmesi durumunda haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi, iş kazası sayılması halinde ise iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olacağı ve arabuluculuk kurumu bakımından İş Mahkemeleri Kanunu (İMK) m.3/1 uyarınca psikolojik tacize bağlı tazminatlarda arabuluculuğa başvurulmasının yasal zemine kavuştuğu, ayrıca İMK m.3/3 uyarınca arabuluculuğun uygulanmayacağı konular arasında psikolojik taciz sayılmaması nedeniyle psikolojik taciz mağduru olduğunu iddia eden herkesin ve psikolojik taciz uygulayan kimselerin de dava açmadan önce arabulucuya başvurabilme hakkına sahip olması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.