Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN MURAT
Danışman: Önder Kamiloğlu
Özet:
Modern bağcılığın
temelinde aşılı fidan kullanımı yer almaktadır. Aşılı asma fidanı yetiştiriciliği
ve fidan randıman başarısı birçok faktörün çeşitli düzeylerdeki etkisine bağlıdır. Bu araştırmada, ‘140Ru’, ‘110R’, ‘41B’, ‘420A’, ‘Salt Creek’, ‘5BB’, ‘1103P’,
‘Fercal’, ‘SO4’ Amerikan asma anaç çeliklerine ‘Prima’ üzüm
çeşidi omega (Ω) aşı yöntemi ile aşılanmıştır. Parafinlenen aşılı çelikler suda
katlanmıştır. Katlama sonrası çeliklerin bir yarısı ikinci kez parafinlenerek,
diğer yarısı parafinlenmeden köklendirme amaçlı seraya aktarılmıştır. Serada
dikim öncesi, aşılı çeliklerin bir yarısı en alt boğumların hemen altından
kesim yapılarak, diğer yarısı kesim yapılmadan IBA (2000 ppm) uygulamasına
tabii tutulmuşlardır. Köklendirme ortamı olarak perlit kullanılmıştır. Deneme süresince,
ortamların sıcaklık ve nem değerleri kaydedilmiştir. Aşılı çeliklerde suda
katlama sonrası ve serada yetiştirilen aşılı fidanlarda söküm sonrası bazı
gözlem, ölçüm ve tartımlar yapılmıştır. Suda katlama sonrası aşılı
çeliklerde yapılan gözlemlerde, 140Ru anacında sürme oranı, aşı yeri kaynaşma
oranı ve kallus gelişimi diğer anaçlardan düşük bulunmuştur. Aşılı asma
çeliklerinde suda katlamada genel olarak kaynaşma süresi içerisinde bazalda önemli
bir kök oluşmadığı saptanmıştır. Serada yetiştirilen fidanlarda incelenen
özellikler bakımından, genel olarak 420A anacı en düşük değerlere sahip bulunmuştur.
Tüm anaçlarda kaynaşma %90.00 ve üzerinde, kallus gelişimi 3.5 ve üzerinde
bulunmuştur. 1103P, 110R, Fercal, 5BB ve Ramsey anaçlarında perlit ortamında
%95.00 ve üzerinde köklenme oranına ulaşılmıştır.
Anaçlarda (420A ve SO4 hariç) %80.00 ve üzerinde
fidan randımanına ulaşılırken, I. sınıf fidan oranında bu seviyeye yalnızca
Fercal, 1103P ve 5BB anaçlarında ulaşılmıştır. Çalışmada aşılı çeliklerde çift
parafin uygulamasının, tek parafin uygulamasına göre, aşı kalemlerinde sürme ve
sürgün gelişimine, aşı yeri kallus gelişimi, köklenme düzeyi ve kök
sayısı ile fidan randımanı ve I. sınıf fidan oranına olumlu etki yaptığı saptanmıştır.