ROMATOİD ARTRİT HASTALARINDA KALKANEAL ENTEZİT SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP HATIK

Danışman: Mete Pekdiker

Özet:

Amaç: Romatoid artrit (RA), periferik eklemlerde kronik sinovit ile seyirli multisistemik bir hastalıktır. Entezal tutulum RA’da beklenen bir bulgu değildir. Bu çalışmanın amacı entezal inflamasyonun sık görüldüğü alan olan kalkaneusta entezit sıklığını ve ilişkili faktörleri RA olgularında tanımlayarak bu konuya dikkat çekmektir.

Gereç ve Yöntem: Tek merkezli retrospektif çalışmamız, 2022 yılının son altı ayı içerisinde romatoloji polikliniğimize başvuran RA olgularında gerçekleşitirildi. Kalkaneal entezit (KE), sabah tutukluğunun eşlik ettiği topuk ağrısının bulunması ve radyografide inflamatuvar entezit bulgularının eşlik etmesi olarak tanımlandı.

Bulgular: Toplam 616 olgu incelendi; %75.8’i kadındı ve hastaların ortalama yaşı 50.5 yıldı. Hastaların %72.6’sında romatoid faktör (RF) pozitifliği, %71.8’inde anti-CCP pozitifliği, %92.2’sinde RA tipi eroziv hastalık, %30.2’sinde ciddi eroziv hastalık mevcuttu.  Olguların %34’ü biyolojik tedavi kullanmaktaydı. Kalkaneal entezit tespit edilen hasta oranı %4.4 (n=27) idi; KE (+) grupta dört olguda psöriyazis, bir olguda ülseratif kolit ve iki olguda ankilozan spondilit saptandı.  Kalkaneal entezit (+) grupta KE (-) gruba göre kadın cinsiyet oranı daha fazla (p=0.002), ilk semptom yaşı daha yüksek (p=0.027), tanı gecikme süresi daha uzun (p=0.018), RF ve anti-CCP pozitivitesi daha düşük (p<0.001), ciddi erezyon oranı (p=0.007) ve biyolojik tedavi kullanımı daha düşük (p<0.001) saptandı. Lojistik regresyon analizinde ise ilk semptom yaşı (p=0.027), ciddi erezyon (p=0.016), romatoid faktör (p<0.001) ve anti-CCP’nin (p<0.001) her biri KE saptanması açısından prediktif değere sahipti.

Sonuç: Olgularımızdaki KE’in bir kısmı seronegatif spondiloartrit ile birlikteyken diğerlerinin RA’ya sekonder olması muhtemeldir. Romatoid artritte lokomotor sistem değerlendirilmesinde KE’in dikkate alınması gerektiği fikrindeyiz. Bu konunun aydınlatılması için entezitin daha sensitif yöntemlerle belirlendiği prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.