XVII-XVIII. DÖNEM HATAY MİLLETVEKİLLERİ VE FAALİYETLERİ (1983-1991)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bedi ATLAN

Danışman: Mikail Kolutek

Özet:

Türkiye’de II. Dünya Savaşı’nın yarattığı koşullar tek partili yönetimin sonunu getirmiş ve çok partili hayata geçilmiştir. Çok partili ve serbest bir şekilde iktidar mücadelesinin verildiği ilk seçimler 1946 yılında yapılmıştır. Cumhuriyet tarihinde ilk defa yapılan bu seçimin sonucunda çok partili bir meclis de ortaya çıkmıştır. 1946 seçimini müteakiben Türkiye’de 1983 yılına kadar geçen zamanda sekiz genel seçim gerçekleşmiştir. Yaşanan bu süreçte Türk Demokrasisi tedrici olarak ilerlerken, birçok tecrübeler edinilmiştir. 12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen askeri darbe ise Türk demokrasisinin kesintiye uğramasına sebep olmuştur. Darbenin ardından hazırlanan 1982 anayasası kabul edilmiş ve ülkede 6 Kasım 1983 tarihinde genel seçimlere gidilmiştir.

1983-1991 yılları arasında parlamentoda yer alan Hatay milletvekilleri ve faaliyetlerinin irdelenmesi çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın zamansal çerçevesi XVII. ve XVIII. dönem olarak isimlendirilen yasama süreçleri ile çizilmiştir. Çalışmada Hatay ilini temsilen mecliste bulunan milletvekillerinin biyografileri ele alınırken, sosyo-kültürel profilleri ortaya konmuştur. Hatay milletvekillerinin faaliyetleri iki ayrı dönem de ele alınmış, toplanan veriler istatistiksel olarak da değerlendirilmiştir. TBMM Zabıt Cerideleri, TBMM Tutanak Dergisi, TBMM Albümü, Milletvekilleri Tercüme-i Hal Evrakları ve Seçim Mazbataları çalışmanın ana kaynaklarıdır. Bu kaynaklar telif ve tetkik eserler ile de desteklenmiştir.  İlgili dönemlerde Hatay şehrini temsil eden on dört milletvekilinin faaliyetleri neticesinde bölgesel kalkınmanın bir ivme kazandığı görülmüştür. Hatay milletvekillerinin yalnızca bölgesel değil ülke genelini ilgilendiren konuları da gündeme taşıdıkları anlaşılmıştır.