Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZÜMRÜT YILDIRIM ANLAR
Danışman: Ergin Canpolat
Özet:
Bu çalışma, Hatay il sınırları içerisinde bulunan birbirinden uzak 3 doğal sulak alanın (Gölbaşı Gölü, Haydarlar Gölü ve Milleyha Sulak Alanı) jeomorfolojik ve hidrografik özelliklerinin incelenmesi, temel sorunlarının tespiti ve sürdürülebilir yönetimine yönelik değerlendirmeler yapılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, Hatay'daki doğal sulak alanların jeomorfolojik, jeolojik, biyolojik, hidrografik ve ekolojik özellikleri, sulak alanlardan yararlanma, sulak alanın çevre üzerindeki ekonomik ve sosyal etkileri, literatür, veri setleri ve saha çalışmalarıyla; alanlardaki sorunlar ise sözlü görüşmeler ve arazi çalışmalarıyla ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Sulak alan ve çevresindeki değişim analizi ve modelleme çalışmalarında; arazi gözlemi, Coğrafi Bilgi sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama Teknolojileri (UZAL); yöntem ve tekniklerden yararlanılmıştır. Hatay'daki sulak alanların doğal özellikleri insan etkisiyle her geçen gün daha da bozulmaktadır. Kırıkhan ilçe sınırlarında içerisinde yer alan Gölbaşı Gölü sulak alanı, Türkiye'deki birçok sulak alan gibi aşırı ve plansız kullanımı nedeniyle her geçen gün kirlenmekte, doğal özelliklerini kaybederek yok olmaya yüz tutmaktadır. Hassa ilçe sınırları içerisinde yer alan Haydarlar Gölü, çevredeki su kaynaklarının aşırı kullanımı, tarımsal sulama faaliyetleri sonucu ekolojik yapısı bozulmaktadır. Samandağ ilçe sınırları içerisinde yer alan Milleyha Sulak Alanı, kurutma ve doldurma faaliyetleri ile alanı gittikçe daralmaktadır. Yapılan çalışma ve değerlendirmeler, doğal sulak alanların beslenme potansiyelindeki sınırlılıklara ve sulak alanların jeomorfolojik anlamda çok da derim olmayan göl çanaklarına, diğer bir ifade ile sığ su potansiyeline rağmen; bu alanlar üzerinde önemli olumsuz kullanım faktörleri ve kirletici potansiyellerin varlığı tespit edilmiştir. Bu alanların korunması, sürdürülebilir kullanımı ve gelecek nesillere aktarılması açısından öncelikli olarak alandaki insan kaynaklı olumsuz etkilerin bir an önce sonlandırılması son derece önemlidir. Sulak alanların yasal olarak korunması ve rehabilitasyonu, Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği'nde belirtildiği gibi, bu alanlar için etkili yönetim planlarının geliştirilmesine bağlıdır.