Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİN TÜRKALP
Danışman: Mikail Kolutek
Özet:
Osmanlı Devleti, XVII. yüzyıldan itibaren kurumlarının genelinde geniş bir reform hareketi başlattı. Bu kurumların başında ordu ve askeri müesseseler gelmekteydi. Amaç yozlaşmış ve amacının dışına çıkmış kurumlarını yeniden yenileyerek, işlevsel bir hale getirmekti. Ordunun modernleştirilmesi adına yapılan düzenlemelerin kaynağı Batı olduğu için batılı devletlerin orduları örnek alınarak düzenlemeler yapılmaktaydı.
Osmanlı ordusunda yapılan düzenlemeler birçok gazete, dergi veya kitap gibi basın-yayın neşriyatıyla desteklenmekteydi. Böylelikle bir yandan yapılan reformların iç kamuoyuna ulaştırılması hedeflenirken bir yandan da farklı ülkelerde askeri alanda meydana gelen gelişmelerden veya teknolojik ilerlemelerden Osmanlı ordusunu haberdar edilmesi amaçlanmaktaydı. Bu bağlamda Müdâfaa-yı Milliye gazetesinin 1911 yılı başlarından itibaren Mehmed Zeki Bey öncülüğünde yayın hayatına başladığı söylenebilir. Gerek Osmanlı ordusunda ve gerekse de Osmanlı Devleti’nin çağdaşı olan ülkelerde gelişen her türlü askeri hadiseleri, bilhassa ordu modernleşmesi ve teknolojik silah alanında gelişmeleri değerlendirerek iç kamuoyunun hizmetine sunmaya çalışmıştır. Müdâfaa-yı Milliye’nin yayın çizgisi incelendiğinde askeri gelişmelerin ele alınarak, okuyucuya ulaştırılmaya çalışıldığı anlaşılmaktadır.
Bu çalışmada, Müdâfaa-yı Milliye’nin ilk yayın yılında (1911) yayımlanan sayılar (1-24) günümüz Türkçesine çevrildikten sonra değerlendirilmek suretiyle okuyucunun takdirine sunulmuştur. Böylelikle hem XX. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nde ve dünyada meydana gelen askeri gelişmelere dair bir perspektif sunulmaya çalışılırken bir yandan da dönemin askeri tarih araştırmalarına kaynaklık edecek bir basın organına dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.