Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi (Yl) (Tezli), Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gizem Çıplak

Danışman: Ahmet Balcı

Özet:

Bu çalışmanın amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinleri okunabilirlik bakımından incelemektir. Bu çalışmanın modeli temel nitel araştırma desenidir. Çalışmada veriler doküman analizi ile toplanmıştır ve incelenen materyaller 2021- 2022 eğitim öğretim yılında kullanılan ortaokul Türkçe ders kitaplarıdır. Çalışmada ele alınan 151 metin Ateşman Okunabilirlik Formülü ve Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre değerlendirilmiştir. Çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin Ateşman Okunabilirlik Formülüne göre genellikle "kolay" ve "orta güçlükte", Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre genellikle eğitsel okuma ve 8, 9. sınıf düzeyinde olduğu görülmüştür. Ortaokul Türkçe ders kitabındaki bazı metinlerin okunabilirlik açısından öğrencilerin sınıf seviyelerinin üstünde olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ortalama okunabilirlik değerleri dikkate alındığında Ateşman Okunabilirlik Formülüne göre "kolay" ve "orta" düzey olarak değiştiği, Çetinkaya Okunabilirlik Formülüne göre ise tamamının eğitsel okuma ve 8, 9. sınıf düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Türkçe ders kitaplarında bulunan metinlerin okunabilirlik durumlarının 5. sınıftan 8. sınıfa düzenli biçimde artmadığı görülmüştür. Ayrıca aynı sınıf seviyesinde olan kitaplar arasında okunabilirlik düzeyi bakımından bir eşitlik olmadığı belirlenmiştir.