Akademik Veri Yönetim Sistemi
Karagül M. İ. (Yürütücü), Oruç Demirbağ H., Urhan Küçük M., Yıldırım A., Demiray Asoğlu Z.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2026
Endometriyal kanser (EK) kadın üreme sisteminde en sık görülen dördüncü neoplazidir. EK'de hücre proliferasyonuna ve invazyona aracılık eden sınırlı sayıda genin mutasyona uğradığı rapor edilmiştir. Bu değişikliklerin yanı sıra, yakın zamanda katlanmamış protein yanıtının (UPR) aktivasyonu ve endoplazmik retikulum (ER) stresini takiben glukoz düzenleyici protein 78 (GRP78) artışı, EK hücrelerinin büyümesini ve invazyonunu destekleyen mekanizmalar olarak tanımlanmıştır. Yapılan bir çalışmada, AKT aktivitesinin inhibe edilmesinin EK hücrelerinde GRP78 ekspresyonunu bloke ettiği ortaya konulmuştur. Perifosin, EK dahil olmak üzere çeşitli kanserlerde anti-tümör aktivite gösteren bir alkilfosfolipid analoğudur. Literatürde perifosinin EK hücrelerinin apoptozunda önemli bir artışa neden olduğu ve hücre büyümesinde belirgin bir inhibisyona yol açtığına dair veriler mevcuttur. Yapılan çalışmalarda, farklı kanser tiplerinde perifosinin güçlü bir AKT inhibitörü olmasının yanı sıra ER stresi ile ilişkili apoptotik yolaklardan biri olan c-Jun NH2-terminal kinaz (JNK) aktivatörü olduğu gösterilmiştir. Ancak perifosinin EK hücrelerinde ER stresi üzerindeki olası etkisi ile ilgili henüz kapsamlı moleküler çalışmalar yoktur. Proje kapsamında, EK hücrelerinde perifosinin ER stresi üzerine olası etkisini anlamaya yönelik çalışmalar hedeflenmiştir. Bu nedenle, EK hücre hatlarında (Ishikawa ve HEC1A hücreleri) perifosinin ER stresi üzerindeki olası rolünü ve ER stresi ile ilişkili apoptoz ve otofaji üzerine etkisi olup olmadığını ortaya koymak amacıyla moleküler analizler planlanmıştır.
Projede, EK hücre hatlarına (Ishikawa ve HEC1A hücreleri) farklı zaman (48 ve 72 saat) ve konsantrasyonlarda perifosin uygulanacaktır. EK hücreleri üzerine perifosinin doz ve zaman bağımlı etkisi MTT analizi ile değerlendirilecektir. MTT analizi ile diğer analizlerde uygulanacak olan iki farklı perifosin dozu belirlenecektir. Perifosinin ER stresiyle ilişkili genlerin ekspresyonu üzerine etkilerini belirlemek için kantitatif RT-PCR analizi yapılacaktır. Bu analizin sonucunda değişiklik gösteren genlerin protein ekspresyonu western blot analizi ile değerlendirilecektir. Bunun yanı sıra, ER stres ilişkili proteinler ve otofajik proteinler için immünofloresan işaretleme yapılacaktır ve Image J görüntü analiz programı kullanılarak boyanmanın yoğunluğu analiz edilecektir. EK hücre hatları üzerine farklı zaman ve konsantrasyonlarda perifosinin apoptotik etkisi annexin V boyanarak flow sitometri ile belirlenecektir. EK hücrelerinde ER stresi ile ilişkili apoptotik faktörler ve otofajik belirteçler için kantitatif RT-PCR ve western blot analizlerinin yapılması planlanmıştır.
Proje kapsamında, EK hücrelerinde farklı zaman ve konsantrasyonlarda perifosinin ER stres yolaklarındaki biyobelirteçlerin ekspresyonları üzerine olası etkilediğini anlamaya yönelik çalışmalar hedeflenmektedir. Bunların yanı sıra, ER stresi ile ilişkili apoptotik ve otofajik faktörlerin ekspresyonlarının belirlenmesi perifosinin EK tedavisine yönelik bir ilaç adayı haline gelmesi için yeni moleküler temeller sağlayacaktır. Bu çalışmadan elde edilecek bilgilerin, EK hücrelerinde perifosinin ER stres yolağı üzerindeki rolü hakkında yeni bir bakış açısı sağlayabileceği düşünülmektedir. EK’de ER stresini azaltan, hedefe yönelik tedaviler, EK hastalarına yönelik mevcut tedavilerin etkinliğini arttırmaya hizmet edebilir. Bu nedenle, bu projenin perifosinin ER stres yolağı üzerindeki rolü ve ER stresi ile ilişkili apoptoz ve otofaji üzerine olası etkisi ile ilgili moleküler mekanizmaların aydınlatılmasına katkıda bulunacağı öngörülmektedir.