Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağlayan K. (Yürütücü), Çelik H., Plesko I., Grubar B., Marn M., Gazel M., et al.
TÜBİTAK Uluslararası İkili İşbirliği Projesi, 2014 - 2017
Türkiye’ de Rubus virüsleri ile ilgili çalışmalar çok sınırlı olup mavi yemiş virüsleriyle ilgili hiç bir çalışma yürütülmemiştir. Bu çalışmada, Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde hem ticari hem de doğal yayılma alanlarında bulunan Rubus ve Vaccinium türlerinde en önemli virüsler olarak bildirilen Raspberry bushy dwarf virus (RBDV), Raspberry leaf mottle virus (RLMV), Rubus yellow net virus (RYNV) , Black raspberry necrosis virus (BRNV), Raspberry leaf blotch virus (RLBV), Arabis mosaic virus (ArMV), Strawberry latent ringspot virus (SLRSV), Tomato Ringspot virus (ToRSV), Tobacco ringspot virus (TRSV), Blueberry red ringspot virus (BRRV), Blueberry mosaic associated virus (BlMaV), Blueberry leaf mottle virus (BLMV), Blueberry scorch virus (BlScV), Blueberry shock virus (BlShV) ve Blueberry shoestring virus (BSSV)’lerin DAS- ELISA ve PCR yöntemleri ile saptanmaları ve tespit edilen virüslerin kısmi sekans analizleri yapılarak NCBI Gen bankası veri tabanında kayıtlı sekanslarla kıyaslanmaları amaçlanmıştır. Bu çalışmada Rubus türlerinde gözlenen en yaygın simptomlar yapraklarda küçülme, deformasyonlar, damar aralarında sararma ve kızarma, kıvrılma ve damar açılmaları; Vaccinium türlerinde ise yapraklarda küçülme, kıvrılma, kırışıklık, mozaikleşme, beneklenmeler ve yaprak kızarıklıkları olmuştur. Rubus örneklerinin DAS-ELISA ile testlenmesi sonucunda testlenen toplam 454 örneğin 30 tanesinde RBDV, 14 tanesinde SLRSV, 8 tanesinde TRSV ve 4 tanesinde de ToRSV saptanmıştır. RT-PCR analizlerinde ise Rubus örneklerinde toplam 52 bitkide RBDV saptanırken diğer virüslerin varlığı kanıtlanamamıştır. Vaccinium türlerinde ise testlenen virüslerin hiç birisi DAS-ELISA ile saptanamazken RT-PCR analizleri ile testlenen 157 örneğin 23’ünde Blueberry mosaic associated virus tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışma ile dünyada ilk kez kirazlarda RBDV, Ranunculus spp.’de ise BlMaV tespit edilmiştir. Rubuslarda en yaygın olarak bulunan RBDV ’nin filogenetik analizleri sonucunda Türk RBDV izolatları iki ana grupta kümelenmiştir. Her iki grupta yer alan izolatlar en yüksek homolojiyi Slovenya izolatlarıyla göstermiştir. BlMaV filogenetik analizleri ise Türk BlMaV izolatlarının kendi içinde büyük benzerlik gösterdiğini ancak diğer bütün ülkelere ait izolatlardan oldukça farklı olduğunu ortaya çıkarmıştır.