Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağlayan K., Akbulut M., Gürcan K.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2022
Plum Pox virüs (PPV)’ü, moleküler bitki
patolojisinde en çok çalışılan 10 bitki virüsü içindeki tek meyve virüsüdür.
PPV, bilinen bitki virüslerinin yaklaşık %30’unu kapsayan Potyvirus cinsinin
bir üyesidir. 2006 yılında yapılan bir rapora Dünya genelinde son otuz
yıl içinde şarka hastalığı mücadelesi ile ilgili yapılan tahmini harcamalar 10
milyar Euro’yu aşmıştır. 2000 yılında ABD’de dar
bir alanda tespit edilmiş, üç eyaletteki tüm sert çekirdekli ağaçlar kesilmiştir.
Halen fidancılık sıkı kontrolü altında olup çok iyi PPV tarama çalışmaları
devam ettirilmektedir. Türkiye’de 1968 yılından beri var olduğu bilinen PPV’nin
yayılışı ve genetik çeşitliliği son yapılan nükleotid dizileme çalışmaları ile açığa
kavuşmaya başlamıştır. Kısmi ve tüm genom dizilemeler, PPV-Turkey (T) ırkının
oldukça yaygın ve genetik olarak zengin olduğunu, PPV-Dideron (D) ve Marcus (M)
izolatlarının ülkemize dışardan giriş yapmadığı, aksine bu ırkların Türkiye’de
endemik oldukları ve atasal ırk olabileceklerini işaret etmektedir. Bugüne
kadar elde edilen veriler temel alınarak bu projenin konusu 4 Çalışma paketi
üzerine temellendirilmiştir.
Çalışma 1. Yaygın PPV ırkları ilk Türkiye’deki PPV izolatları
arasındaki filogenetik ve atasal ilişkini belirlenmesi.
Türkiye’de PPV’nin yayılış
mekanizmasının net bir şekilde ortaya konması sert çekirdekli meyve tarımının
yönetilmesinde (yetiştiricilik alanları, fidan ticareti ve üretimi, karantina
uygulamaları, ihracat/ithalat vs.) ve sert çekirdeklilerde ıslah ve
dayanıklılık genetiği araştırmalarının yönlendirilmesinde önemli olacaktır.
Çalışma 2. Türkiye’de PPV-T izolatlarının diğer ırklara göre
daha agrasif olup olmadığının belirlenmesi. Türkiye PPV
havuzunda, ağırlıklı ırk PPV-T olmasına rağmen PPV-D ve PPV-M daha zengin
genetik çeşitlilik göstermektedir. Bu durum PPV-D ve M’nin Türkiye’de daha uzun
süredir mevcut olduğunu ama PPV-T’nin daha yaygın olmasının ise daha hızlı
yayıldığı savını ortaya çıkarmaktadır..
Çalışma 3. Türkiye’de kiraz ve vişne PPV-T ırkının doğal konukçusu
olup olmadığının belirlenmesi. PPV-Cherry (C) ve PPV
Russian Cherry (RC), kiraz ve vişneyi enfekte eden iki ırk olup, diğer PPV ırklarının
kiraz ve vişneyi enfekte ettiği yönünde veri mevcut değildir. Kiraz ve vişne
üretiminde ilk sırada olan Türkiye’nin PPV-T ırkına konukçuluk durumlarının
belirlenmesi kiraz ve vişne tarımı açısından önemli olduğu gibi, PPV-T’nin
yayılmasındaki rolleri de belirlemiş olacaktır.
Plum Pox virüs (PPV)’ü, moleküler bitki
patolojisinde en çok çalışılan 10 bitki virüsü içindeki tek meyve virüsüdür.
PPV, bilinen bitki virüslerinin yaklaşık %30’unu kapsayan Potyvirus cinsinin
bir üyesidir. 2006 yılında yapılan bir rapora Dünya genelinde son otuz
yıl içinde şarka hastalığı mücadelesi ile ilgili yapılan tahmini harcamalar 10
milyar Euro’yu aşmıştır. 2000 yılında ABD’de dar
bir alanda tespit edilmiş, üç eyaletteki tüm sert çekirdekli ağaçlar kesilmiştir.
Halen fidancılık sıkı kontrolü altında olup çok iyi PPV tarama çalışmaları
devam ettirilmektedir. Türkiye’de 1968 yılından beri var olduğu bilinen PPV’nin
yayılışı ve genetik çeşitliliği son yapılan nükleotid dizileme çalışmaları ile açığa
kavuşmaya başlamıştır. Kısmi ve tüm genom dizilemeler, PPV-Turkey (T) ırkının
oldukça yaygın ve genetik olarak zengin olduğunu, PPV-Dideron (D) ve Marcus (M)
izolatlarının ülkemize dışardan giriş yapmadığı, aksine bu ırkların Türkiye’de
endemik oldukları ve atasal ırk olabileceklerini işaret etmektedir. Bugüne
kadar elde edilen veriler temel alınarak bu projenin konusu 4 Çalışma paketi
üzerine temellendirilmiştir.
Çalışma 1. Yaygın PPV ırkları ilk Türkiye’deki PPV izolatları
arasındaki filogenetik ve atasal ilişkini belirlenmesi.
Türkiye’de PPV’nin yayılış
mekanizmasının net bir şekilde ortaya konması sert çekirdekli meyve tarımının
yönetilmesinde (yetiştiricilik alanları, fidan ticareti ve üretimi, karantina
uygulamaları, ihracat/ithalat vs.) ve sert çekirdeklilerde ıslah ve
dayanıklılık genetiği araştırmalarının yönlendirilmesinde önemli olacaktır.
Çalışma 2. Türkiye’de PPV-T izolatlarının diğer ırklara göre
daha agrasif olup olmadığının belirlenmesi. Türkiye PPV
havuzunda, ağırlıklı ırk PPV-T olmasına rağmen PPV-D ve PPV-M daha zengin
genetik çeşitlilik göstermektedir. Bu durum PPV-D ve M’nin Türkiye’de daha uzun
süredir mevcut olduğunu ama PPV-T’nin daha yaygın olmasının ise daha hızlı
yayıldığı savını ortaya çıkarmaktadır..
Çalışma 3. Türkiye’de kiraz ve vişne PPV-T ırkının doğal konukçusu
olup olmadığının belirlenmesi. PPV-Cherry (C) ve PPV
Russian Cherry (RC), kiraz ve vişneyi enfekte eden iki ırk olup, diğer PPV ırklarının
kiraz ve vişneyi enfekte ettiği yönünde veri mevcut değildir. Kiraz ve vişne
üretiminde ilk sırada olan Türkiye’nin PPV-T ırkına konukçuluk durumlarının
belirlenmesi kiraz ve vişne tarımı açısından önemli olduğu gibi, PPV-T’nin
yayılmasındaki rolleri de belirlemiş olacaktır.