Berköz M., Açıkgöz G., Gürbüz İ.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
romelain (BRM), doğal bir antioksidan, serbest radikal süpürücü ve antienflamatuvar ajan olmasına rağmen doksorubisinin (DOX) oluşturduğu hücre hasarına karşı koruyucu rolü çok fazla araştırılmamıştır. Yapılan bu çalışmada deneysel olarak doksorubisinle oluşturulan nefrotoksisiteye karşı, bromelain uygulamasının ne derece etkili olduğu araştırıldı. Çalışmada 42 adet erkek sıçan kullanıldı. Sıçanlar rastgele seçilerek 6 gruba ayrıldı. Bu gruplar sırasıyla; kontrol, DOX, BRM20 (20 mg/kg/gün BRM, p.o.), BRM40 (40 mg/kg/gün BRM, p.o.), DOX+BRM20 (20 mg/kg/gün BRM, p.o.) ve DOX+BRM40 (40 mg/kg/gün BRM, p.o.) gruplarıydı. Çalışma toplam 7 gün sürdü. Kontrol grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı ve çalışma sonunda sakrifiye edildi. DOX, DOX+BRM20 ve DOX+BRM40 gruplarına çalışmanın 5. günü 15 mg/kg/i.p. tek doz DOX uygulandı ve çalışma sonunda sakrifiye edildi. Ayrıca kontrol ve DOX grupları haricindeki tüm gruplara çalışma boyunca her gün (7 gün boyunca) belirtilen konsantrasyonlarda BRM oral yolla uygulandı ve çalışma sonunda sakrifiye edildi. Çalışma sonunda anestezi altında sıçanların kardiak punction ile kanları alınarak, böbrek dokuları izole edildi. Serum örneklerinde üre, kreatinin ve kan üre azotu miktarları otoanalizörde ticari kit kullanılarak bakıldı. Böbrek dokularında ise lipid peroksidasyonunu belirlemek için malondialdehit (MDA) düzeyi, protein oksidasyonunu belirlemek için protein karbonil düzeyleri, DNA oksidasyonunu belirlemek için 8-hidroksi deoksi guanozin (8-OH dG) düzeyi, antioksidan durumu belirlemek için süperoksit dismutaz (SOD), katalaz, glutatyon peroksidaz (GSH -Px) ve glutatyon redüktaz (GSH-Rx) aktiviteleri ile redükte glutatyon (GSH) düzeyi, enflamatuvar yanıtın gözlenmesi için ise nitrik oksit (NOx) ve prostaglandin E2 (PGE2) düzeyleri ölçüldü. Elde edilen veriler ortalama±standart sapma şeklinde ifade edildi ve p değeri 0.05 ve daha küçük olan veriler istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Biyokimyasal parametrelerin değerlendirilmesinde tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey testi kullanıldı. DOX uygulamasının böbrek fonksiyon testlerini bozduğu, böbrek dokusundaki lipid peroksidasyonunu, protein ve DNA oksidasyonunu ve enflamatuvar yanıtı arttırdığı, antioksidan savunma sistemini ise zayıflattığı görüldü. Bromelain uygulamasının böbrek dokusundaki oksidatif stresi ve enflamasyonu önlediği gözlendi. Sonuç olarak DOX tedavisinin böbrek dokusunda hasara yol açtığı, bromelain uygulamasının ise oluşan nefrotoksisitenin önüne geçebileceği görüldü. Anahtar Kelimeler: Doksorubisin, Nefrotoksisite, Antioksidan, Oksidatif stres, Bromelain